Steeds meer burgers pakken concrete zaken in het publieke domein zélf of samen met instanties op: Doe-democratie. Op 7 april 2014 vond in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger een Doe-democratie netwerkbijeenkomst plaats. De deelnemers verkenden – én beleefden – met elkaar hoe democratie meer kan zijn dan het meeregeren via politieke vertegenwoordigers en beleidsmakers. In dit verslag een overzicht van de verschillende initiatieven.

De netwerkbijeenkomst in Pakhuis De Zwijger was een vervolg op een eerste bijeenkomst op 3 december 2013. Op 7 april ontmoetten dertig pioniers uit de participatieve en de representatieve democratie elkaar. Aanwezig waren vertegenwoordigers van gemeentes zoals ambtenaren en (oud) raadsleden, van organisaties zoals cliënten- en Wmo-raden, van burgers (communities & doeners). Het directe doel van de bijeenkomst was het verbinden, uitwisselen over hoe men in de eigen praktijk bezig is met de Doe-democratie en versterken van eigen initiatieven en netwerken. In 2 pitchrondes en interactieve sessies wisselden de deelnemers ideeën uit die de Doe-democratie stimuleren bij het meedoen, meedenken of meebeslissen. De presentaties vormden samen als het ware een lint van Doe-democratie.

Meebeslissen

• Caleidoscoop

Paul Basset van KrachtinNL presenteerde Caleidoscoop, dat de ruimte voor maatschappelijke initiatieven in gemeenteplannen onderzoekt. De Caleidoscoop is een hulpmiddel waarmee initiatiefnemers, politici, bestuurders, ambtenaren en anderen de huidige bestuurlijk-institutionele mores en bureaucratische structuren daadwerkelijk op de schop kunnen nemen.

Caleidoscoop wil lokale doe-democraten laten meeschrijven aan de collegeprogramma’s: “Grijp de totstandkoming van nieuwe collegeprogramma’s aan om lokale democratie veel verder te laten reiken dan de raadszaal. Maak er samen een maatschappelijke agenda van en bouw ruimte in om die agenda de komende jaren in dialoog in te vullen.” In Amsterdam hebben de formateurs de toezegging gedaan dat er een paragraaf in het coalitieakkoord over de relatie tussen overheid en burger opengelaten wordt om samen met de Amsterdammer in te vullen. Meer informatie: http://decaleidoscoop.org/

• Direct Governance

Luc Taal presenteerde zijn Direct Governance systeem. Dit is

een onlineplatform, gebaseerd op speltheorie. Het heeft tot doel duurzame samenwerking tussen organisaties aan de hand van cocreatie te optimaliseren en hiermee consensus mogelijk te maken. Meer informatie: http://www.directgovernance.nl/

• 100×100

In het initiatief 100×100 gaan 100 correspondenten 100 nieuwe gemeenteraden volgen : hoe gaan de nieuwe gemeenteraden om met maatschappelijke initiatieven ? Speelt het netwerk van actieve burgers en sociale ondernemers een rol in het programma van het college ? En (waar) zien we de energieke samenleving terug in de gemeentebegroting en de plannen voor de komende periode ? Inmiddels zijn er meer dan 100 correspondenten actief die in ongeveer 65 gemeenten onderzoek doen naar de ruimte voor maatschappelijk initiatief in hun gemeenteraad en gemeentebestuur. Sommige gemeenten hebben meer dan één correspondent. Centrale vraag is of deze gemeenten klaar zijn voor de netwerkdemocratie. Meedoen kan nog. Kijk op www.100×100.nl of jouw gemeente al een correspondent heeft, en sluit aan of start op. Op de website vind je ook een toolkit voor correspondenten. De eerstvolgende bijeenkomst is op woensdag 2 juli 2014 van 19.30 tot 21.30 uur.

• www.gemeenteraadenburgerkracht.nl

Dit is een website ter inspiratie voor gemeenteraadsleden en gemeentelijk professionals die hen ondersteunen. Onderwerpen: raadsleden als mogelijkmakers en volksverbinders en loslaten in vertrouwen. De website bevat een toolkit voor gesprekken over de veranderende rol van raadsleden, voor ontmoetingen met initiatiefnemers, voor een serious game en voor interflectie (inwerkprogramma). Zin om te kijken hoe andere gemeenten ‘het’ doen: bijdeburen. En de site bevat een overzicht van allerlei interessante publicaties (inspiratie).

• G1000 Amersfoort

Harm van Dijk vertelde over de G1000 in Amersfoort. Op zaterdag 22 maart, 3 dagen na de gemeenteraadsverkiezingen heeft de eerste G1000 van Amersfoort plaatsgevonden. Op initiatief van een aantal burgers zijn Amersfoorters met elkaar in gesprek gegaan over de zaken die van belang zijn in de komende 4 jaar, de agenda van Amersfoort. Ze deden dit samen met werkgevers, politici, ambtenaren en kunstenaars. Zij stelden een agenda op van 10 punten/ideeën en maakten afspraken met elkaar over het vervolg. Op zaterdag 12 april komen zij opnieuw in groepen bij elkaar om hiermee een begin te maken. Top drie: Keigroen samen doen!, Samen zorgen in Amersfoort en Wijk G100. Meer informatie met een prezi voor elk initiatief: http://www.g1000amersfoort.nl/

• Maak de wet

Josien Pieterse van NetDem hield haar pitch over ‘Maak de wet’, een campagne die Netwerk Democratie, Agora Europa en het Referendum Platform beginnen om het volksinitiatief in Nederland in te voeren. Een campagne voor wie een ideaal voor Nederland heeft en dit ideaal graag direct op de politieke agenda wil kunnen zetten. Zo hebben burgers het laatste woord in de democratie. Het nationale volksinitiatief invoeren betekent een referendum over voorstellen die door burgers aangedragen worden. Als je genoeg handtekeningen inzamelt voor jouw voorstel, komt het in de Tweede Kamer. Wijst deze jouw voorstel af, dan komt er een nationaal referendum. De meerderheid beslist. Meer informatie en meedoen: https://www.facebook.com/maakdewet

• De Ruimtemaker

Frans Soeterbroek (niet aanwezig wegens omstandigheden) is bekend als de Ruimtemaker. Hij adviseert hoe je ruimte, lichtvoetigheid en eenvoud maakt te midden van taaie bestuurlijke systemen. De lichtheid is een individuele competentie, een veranderconcept voor organisaties en een basis voor bestuurlijke slagkracht. Het gaat Soeterbeek om Lichter sturen, Bruggen bouwen, Geheugen gebruiken. Op zijn twitteraccount beschrijft hij het mooi: “Danst door de schalen van staat stad straat. Stuurt met lichtheid. Bouwt coalities. Onderhandelen, governance, transities, veranderkunst, fotografie, film, muziek”.

Verspreiden

• MAEX

Silvia de Ronde Bresser van KrachtinNL pitchte over de MAEX Change. De Maatschappelijke Exchange is een graadmeter die de maatschappelijke meerwaarde van initiatieven vanuit de samenleving in beeld brengt. De MAEX bevordert investeren en participeren in sociaal-maatschappelijke initiatieven in brede zin. Daarvoor maakt de MAEX  de onoverzichtelijke sector van initiatieven transparant. Het is een beurs die verandering laat zien door sociale impact en maatschappelijk rendement van bottom up initiatieven te kwantificeren en de bijdragen (in geld, arbeid, natura) van bedrijven, instellingen en organisaties aan die initiatieven zichtbaar te maken. Hierbij wordt uitgegaan van menselijke behoeften, zoals begrip, vrijheid en ontspanning. Belangrijke graadmeter is het bereik d.w.z. de mate van (vrijwilligers)participatie in en door het initiatief. Met de MAEX willen de initiatiefnemers investeren en participeren in sociaal-maatschappelijke initiatief in brede zin bevorderen. Via de beursindex wordt zichtbaar gemaakt hoe initiatieven aan maatschappelijke behoeften voldoen doordat het ‘gewoon laat zien, zonder waardeoordeel, wat je doet en wie je helpt’. Doel van het MAEX Change index is ‘de onzichtbare krachten in de maatschappij’ te ondersteunen door ze zichtbaar te maken. En notering aan de MAEX kan helpen bij het vinden van (financiële) partners en ondersteuners. Meer informatie en aanmelding: http://krachtinnl.nl/221/initiatieven.html

• SocialPower House

In dit overzicht past ook goed het initiatief van Social Powerhouse, Movisie, Bureau Goedgeefs en Who cares? (niet aanwezig) van de iSocialapp. iSocial is een site en app waarop sociaal vernieuwers via een kaart en een korte beschrijving hun initiatief kunnen laten zien. Zo kunnen ze met elkaar in contact komen, informatie uitwisselen, van elkaar leren, elkaar onderling versterken en helpen om sociale initiatieven te versnellen. Uit onderzoek van Social Powerhouse, een van de initiatiefnemers van iSocial, blijkt namelijk dat sociale vernieuwers daar behoefte aan hebben. Nog een voordeel: sociaal vernieuwers kunnen via iSocial ook hun ‘supporters’ bereiken; enthousiaste betrokken mensen, bedrijven en overheden bereiken. Deze ‘supporters’ willen zich wel inzetten voor sociale initiatieven, maar hebben weinig inzicht in de bestaande initiatieven en op welke manier ze daar aan kunnen bijdragen. Meer informatie: http://www.isocial.nu/

Vieren en leren

• Leernetwerk

Jaap Drooglever (projectleider verbinding Doe-democratie en representatieve democratie bij het Ministerie van BZK) stelde een leernetwerk voor. Er is een ‘democratisch’ ongemak, zowel bij raadsleden als bij vertegenwoordigers van de Doe-democratie. Deze twee groepen zouden elkaar kunnen versterken, maar uit de praktijk blijkt dat nog niet altijd bekend is welke wegen daarbij bewandeld moeten worden. Maatschappelijk initiatief faciliteren, hoe doe je dat als raadslid? En hoe bewaak je dan democratische grondwaarden? Als burgers meer ruimte willen, ook van de gemeentelijke politiek: tegen welke obstakels loop je dan aan en hoe zorg je dat problemen worden opgelost? Het Ministerie van BZK wil aansluiten bij de plekken in het land waar deze vragen spelen. Waar mogelijk wil het Ministerie van deze ervaringen leren en deze leerervaring verbreden voor anderen. Zo vindt een versnelling van de Doe-democratie plaats en krijgt de lokale democratie een impuls.

• Stadslab Leiden

Stadslab Leiden vormt de stad in een levende lab om. Arian van Rijssen vertelde over Stadslab als ideëenmakelaar en projectontwikkelaar van singelpark van Nederland, Leiden als festivalstad via muurschilderingen in donkere steegjes, het magazine de Leidse Style en scholieren opleiden in actief burgerschap. Allemaal projecten opgestart door inwoners van Leiden om de stad steeds leuker te maken. Leiden steeds leuker is dan ook het motto. Meer informatie: http://www.stadslableiden.nl/

• Feest van de democratie

Marjoke Verschelling en Mellouki Cadat van Movisie gaven pitches over hun plan om het concept vliegwiel van de Doe-democratie uit te werken, goede voorbeelden te beschrijven t.b.v. de kennisdatabase, en een Doe-democratie feest in het najaar in cocreatie te organiseren. Meer informatie over burgerbetrokkenheid bij Movisie: www.movisie.nl (zoek op Doe-democratie).

Conclusie

Doe-democratie bestaat en ontwikkelt zich in interactie met de denk-democratie van Wmo- en cliëntenraden en de representatieve democratie van raadsleden.

Movisie wil bijdragen aan een nieuwe ruimte met visie: een netwerk van doe-, denk- en beslisdemocraten met een gedeelde agenda en een gedeeld eigenaarschap. Nieuwe vormen van meebepalen of mee-beschikken ontstaan doordat burgers  iets gaan doen voor de publieke zaak, bijvoorbeeld informele zorg- en welzijn aanbieden, een buurthuis of een moestuin zelf gaan programmeren en beheren. Movisie geeft daar graag een impuls aan in cocreatie met haar partners.

Doet u mee?

N

Categorieën:Democratie, Lokale democratie

Tags: Doe-democratie, Marjoke Verschelling, Pakhuis de Zwijger, Stadslab Leiden